Deze dagen houd ik mijn telefoon goed in de gaten. Ik check even als ik op de tram wacht, of in het lab, tussen twee experimenten door. Dan kijk ik op Twitter of er nieuws is en wat allerlei columnisten, politici, politiek commentatoren en verslaggevers daarvan vinden. Dat is deels uit interesse, deels uit angst dat ik tijdens mijn promotieonderzoek in een lab waar altijd Sky Radio aanstaat en ik louter omringd word door monomane wetenschappers uit Oostenrijk en Pakistan en Purmerend, van alles mis. Ik vrees dat straks mijn expertise op het gebied van het metabolisme van melkzuurbacteriën niet voldoet om de ontwikkelingen rond het Catshuis te duiden.

Dus lees ik. Ik lees terwijl ik op de centrifuge sta te wachten. Op Twitter denkt iemand dat het één groot toneelstuk is: “de Catshuis onderhandelingen gaan door tot verkiezingen niet reëel meer zijn, dan laten ze het klappen”. Iemand anders denkt dat het draait om framing: “het is voor de oppositie electoraal handiger om Wilders neer te zetten als de echte machthebber”. En weer iemand anders beweert heuse deap throat informatie te hebben. Volgens hem zou Rutte Wilders hebben gedreigd met verkiezingen, ‘en dan geef ik jou de schuld’.

Ik stop de cellen uit de centrifuge in een andere buis. Nu ben ik benieuwd hoe ze zich gedragen als ik ze ineens aan zuurstof blootstel. Voor deze bacteriën is zuurstof giftig. Maar vandaag werk ik met mutanten, ze missen een stukje DNA. Mijn hypothese is dat ze daardoor minder gevoelig zijn. Maar het zal wel niet. Ik heb al minstens tien mutanten getest en ze hadden allemaal evenveel last van de zuurstof. Mijn hypotheses komen nooit uit.

Ik test de cellen. Het duurt ongeveer vijf minuten en omdat ik het zo spannend vind wat er in Den Haag gebeurt, kijk ik weer op mijn telefoon. Daar zegt iemand dat CDA en PVV het kabinet heus niet gaan laten vallen want ze staan er bijzonder slecht voor in de peilingen. Anderen wijzen erop dat Frits Wester erop wijst dat voor een nieuwe coalitie PVV en SP natuurlijk onmiddellijk afvallen en dat VVD met CDA, D66 en GroenLinks wel willen hervormen, maar dat het onduidelijk is wat de PvdA wil. En dat de huizenmarkt dan waarschijnlijk het breekpunt zal worden. Of anders ontwikkelingshulp.

En ineens realiseer ik me dat ik in geen tijden op Twitter iets inhoudelijks heb gezien over ontwikkelingshulp. Dat er überhaupt die hele dag nog geen Tweet van belang gepasseerd is. Alsof een heel leger aan hoogopgeleide bekwame invloedrijke mensen in een openbare chatbox bijna onophoudelijk een soap aan het becommentariëren is. En slecht ook. Alleen over de poppetjes, de peilingen, de show. Alsof Twitter een soort eeuwig voortdurende talkshow is, met minder samenhang en diepgang of humor dan de gemiddelde aflevering van dat voetbalkletsprogramma op SBS6. Op woensdag “moeilijke fase”-dag, slaan de twitteraars elkaar om de oren met de meest ingenieuze scenario’s waarin de altijd aanwezig veronderstelde heimelijke belangen van iedere partij kapot worden geanalyseerd. De dag erna bekvecht men over wie correct had voorspeld dat er helemaal geen Catshuis-catastrofe zou komen. Het is diepe intellectuele armoede.

Ondertussen blijkt de mutant toch beduidend minder last te hebben van zuurstof dan de gewone cellen. Ik heb het drie keer gemeten, ik heb de statistiek erop los gelaten en het is significant. Dat stukje DNA heeft blijkbaar een grote invloed op de zuurstofgevoeligheid van de bacterie. Geen ruis, geen vermoeden, het is echt.

Op weg naar huis klopt een collega me op de rug. Ze hoorde net het ANP-journaal op Sky Radio langskomen. “Zo, spannend in Den Haag. Genoeg stof voor je column, lijkt me.”

Ze moest eens weten.

Zwitserland heeft geen behoefte aan meer vakantiedagen. Het is echt waar. De vakbond Travail Suisse stelde in een referendum de vraag “Wilt u meer vakantiedagen?” en twee op de drie Zwitsers antwoordde daarop “nee”.

Dat is toch verbazingwekkend. Terwijl de vakbond denkt dat het volk wel zit te wachten op wat extra vrije tijd, is de stemmer vooral bang dat twee weken extra vakantie de economie verder de gevarenzone intrekt. Je kent het wel: meer vakantie betekent duurdere arbeid, duurdere producten, slechtere exportpositie, minder werkgelegenheid. De Zwitser zelf geeft momenteel meer prioriteit aan de economie dan aan zijn eigen arbeidspositie. Of de vakbond dat nou leuk vindt of niet.

Mijn vermoeden: als je Nederlanders zoiets zou vragen, antwoorden ze ook nee. Nederlanders denken ook niet altijd direct aan het eigenbelang. Neem het ontslagrecht: vraag Nederland of een werkgever iemand na zijn ontslag echt meer dan 3 jaar 70% van zijn laatst verdiende loon moet betalen en het is goed mogelijk dat een meerderheid je voor gek verklaart. Iedereen kent namelijk wel iemand die aan zijn zoveelste jaarcontract bezig is. Of die na zijn tiende freelance-opdracht zichzelf wanhopig heeft uitgeroepen tot ZZP’er. Dit land barst van de stagiairs, uitzendkrachten en jaarcontracten. Decennialang vechten voor betere rechtsbescherming van de werknemer heeft het vast contract tot een extreem onwenselijk peperduur grapje gemaakt. “Ontsla mij makkelijker” is misschien wel, wat de Nederlandse kiezer zou antwoorden, desgevraagd.

Toch blijft er één groepje hardnekkig oppositie voeren tegen versoepeling van het ontslagrecht. Een groepje waar nog geen 25% van werkend Nederland toe behoort maar dat toch 80% van de beroepsbevolking vertegenwoordigt tijdens pensioen, AOW en CAO onderhandelingen. Ik heb het over de fluitjes, de hesjes, het Malieveld, jawel, de vakbond.

De vakbond wordt momenteel gelijmd nadat hij uit elkaar viel tijdens de onderhandelingen over het nieuwe pensioenakkoord. Twee stroming botsten frontaal: zij die koste wat kost de pensioenrechten precies zo wilden houden en zij die beseften dat dat onrealistisch was en bereid waren een nieuwe werkelijkheid te accepteren. En nu, in dit machtsvacuüm lijkt de vakbeweging bezig aan een ruk naar links. Waar vroeger het nog enigszins voor rede vatbare PvdA de grootste invloed had, leunt vooral FNV nu steeds zwaarder op de SP. De tomaat zie je overal. Roemer is er een godheid. Mensen als Lilian Marijnissen maken snel carrière in de ABVAKABO-afdeling. En dat gaat gepaard met een nieuw geluid, een veel rauwere retoriek. Afgelopen weken verscheen er een onwaarschijnlijk agressief spotje waarin Rutte wordt geportretteerd als iemand die jong gehandicapten uitlacht. Dat was een regelrechte stomp in de maag van dit kabinet.  Iets wat verder elk gesprek of onderhandeling bij voorbaat onmogelijk maakt.

Maar misschien is dat ook helemaal niet het doel van de nieuwe vakbeweging. Het lijkt er sterk op dat de onderhandelaars, de hervormers, de realisten allang het onderspit hebben gedolven tegen een steeds bozer onredelijker groepje SP-symphatisanten. Een groepje dat er nog steeds van overtuigd is namens de Nederlandse werknemer te spreken maar zich ondertussen steeds verder verwijderd van de opvattingen en belevingswereld van de Nederlandse beroepsbevolking.

Zouden ze het weten? Zouden ze daar in de vakbondsgangen zich realiseren dat er mensen in loondienst zijn die het best begrijpen als hun loon even niet zo hard groeit? Dat er net als in Zwitserland, ook hier toerekeningsvatbare werknemers zijn die niet altijd maar meer geld, meer vakantie, meer ontslagbescherming willen? Zouden ze zich daar in de vakcentrale kunnen voorstellen  dat het merendeel van die mensen voor wiens rechten ze zo keihard actievoeren, misschien liever ziet dat de vakbond de fluitjes en hesjes even in een la legt en rekening houdt met de Nederlandse economie? Ik betwijfel het. Het dreigt even heel stil te worden in de polder.

Inkomensongelijkheid, kinderopvang, glazen plafond, rolverdeling: het was Internationale Vrouwendag en het hele vrouwendebat passeerde weer eens de revue. Gek genoeg blijft één vrouwenissue daar de afgelopen jaren consequent buiten. Abortus. Dat boek is dicht. Op een aantal halfzachte pogingen van de ChristenUnie na, lijkt het debat definitief afgerond. Abortus hoort nu thuis in het rijtje homohuwelijk, euthanasie, softdrugsbeleid en gelegaliseerde prostitutie. Voorbeelden van ruimdenkend Nederland. Voorbeelden die ons trots maken. Morele bezwaren hoor je eigenlijk alleen van republikeinse presidentskandidaten of van godsdienstwaanzinnige huismoeders die plastic foetus-poppetjes rondsturen.

Maar ook als je geen christenfundamentalist bent is het mogelijk om tegen abortus te zijn. Echt, je kunt vóór homohuwelijk zijn, vóór het recht op euthanasie, misschien zelfs voor hulp bij zelfdoding, maar toch twijfels hebben over abortus. Abortus hoort namelijk eigenlijk niet in dat rijtje thuis. Bij homohuwelijk en euthanasie sta je mensen toe om over hun eigen lot te beslissen, met hun eigen normen en waarden. Bij abortus is er ook een ongeboren kind over wiens lot je beslist. Als je besluit dat de rechten van die foetus beschermd dienen te worden, kun je ook mensen die er anders over denken niet het recht geven om het te doen. Abortus heeft niets te maken met tolerantie.

Op zo´n Internationale Vrouwendag denk ik altijd even aan de feministen. Al die dappere vrouwen die werden weggehoond, uitgejouwd maar altijd bleven vechten voor onze rechten. Daar ben ik ze dankbaar voor. Maar tegelijk met de emancipatie van de vrouw werden de rechten van de foetus gedegradeerd tot het allerlaagste niveau. Als abortus een afweging is tussen het recht op zelfbeschikking van de vrouw en het recht op leven van het kind, dan verliest het kind het op alle fronten. Zolang de vrucht niet zelfstandig kan ademen, is het volledig rechteloos. Tot in het extreme is moeder baas in eigen buik. Ook als in die buik al een geheel ontwikkelde nieuwe buik is ontstaan.

Een zwangerschap mag je wettelijk afbreken tot in de 24^e week. Die kinderen ademen soms nog even, ze zijn bijna volledig ontwikkeld. Hun enige defect is hun ongewenstheid. Als het kind een week na de abortusgrens ter wereld komt doen we er juist alles aan om het in leven te houden. Tussen levensvatbaarheid en abortusgrens bestaat geen grijs gebied.

Die extreme erkenning van de rechten van de vrouw is een erfenis uit de jaren zestig en zeventig. Abortus was toen strafbaar, maar als gevolg van heel veel seksuele bevrijding en heel weinig anticonceptiemiddelen, ontstond er een uitgebreide illegale abortuspraktijk, die onhygiënisch was en levensgevaarlijk. Iedereen wist ervan, iedereen kende wel iemand, en uiteindelijk bleken er steeds meer artsen stiekem bereid tot het beëindigen van zwangerschap, er werd steeds minder strafrechtelijk vervolgd, abortus normaliseerde langzaam. Een heel voorzichtig wetje uit 1981 gedoogde abortus: als de vrouw in een noodsituatie verkeerde werd de dokter niet vervolgd na het beëindigen van de zwangerschap. In praktijk kan sindsdien elke vrouw in elke situatie verklaren dat ze in nood verkeert en onmiddellijk abortus provocatus eisen. Ze wordt zelden tegengesproken. Dat wordt als betuttelend gezien, neerbuigend, een beperking van haar vrijheid. De vrouw is de baas, het kind bestaat niet.

We zijn dertig jaar verder. Veel vrouwen zijn financieel onafhankelijk, er is minder seksueel geweld. Er is openheid, voorlichting en onbelemmerde toegang tot anticonceptiemiddelen. Misschien kunnen we nog eens, nu met een nuchtere blik, de rechten van het kind en de vrouw tegen elkaar afwegen. Misschien kunnen we dat grijze gebied nu wél erkennen. Bijvoorbeeld door een periode, tussen 14 en 24 weken, het zelfbeschikkingsrecht van de moeder alleen nog te laten prevaleren boven het recht van het ongeboren kind in het geval van extreem late ontdekking, medische problemen of verkrachting. En je hoeft geen christenfundamentalist te zijn om dat rechtvaardiger te vinden. Echt niet.