Et voilà, sharia (26.10.2011 nrc.next)

De stand van zaken: Tunesië kiest Ennahda, een partij die zich waarschijnlijk toch ontwikkelt als een soort Turkse Erdogan-AK-variant. Niet echt kwaadaardig. Zo nu en dan schiet de Turkse versie wat heen en weer met Koerden en worden ze agressief als Israël hetzelfde doet met Gaza, maar daar blijft het ook bij.

In Egypte gaat het al wat verder. Daar kiest men volgende maand ofwel de salafisten of gewoon happy hardcore moslimbroederschap.

Maar in Libië gaan ze all the way. Wat werd daar in de bevrijdingsspeech als eerste aangekondigd? Juist ja, sharia. Een verbod op rente en eindelijk, eindelijk, eindelijk weer polygamie. Dat hadden ze wel gemist onder Gadaffi.

NOS-correspondent Lex Runderkamp stond in het publiek en verbaasde zich ook over die veelwijverij. Dat was toch middeleeuws? Maar dat had hij dus verkeerd begrepen, zo had zijn tolk hem uitgelegd. We moesten dit zien als een handreiking naar al die loslopende weduwes van oorlogsslachtoffers die nu mooi een positie als bijvrouw konden veroveren. En ach, dan mag die vrouw onder sharia haar recht op een erfenis gehalveerd zien worden, krijgt ze de plicht om haar echtgenoot te gehoorzaam en kan ze zo nu en dan een corrigerende tik krijgen, die polygamie is een mooie geste. En natuurlijk een prachtig cadeau voor de strijders.

Ook Hillary Clinton maakt zich geen zorgen over sharia in Libië. In andere landen zijn er prachtige voorbeelden hoe de sharia verweven kan worden met een mensenrechtenrespecterende grondwet. In Afghanistan gaat dat ongeveer zo. Artikel 1: Afghanistan is een ondeelbare islamitische republiek. Artikel 2: Islam is de nationale religie, maar anderen mogen hun geloof belijden binnen de wet. Artikel 3: Geen wet mag ingaan tegen de islam. Et voilà: sharia waarin de mensenrechten gerespecteerd worden.

Maar misschien is sharia niet eens het meest verontrustende wat er in Libië gebeurt. Misschien is het enger dat een zwaarbewapend comité van rebellen überhaupt wetgeving aankondigt voordat er ook maar is gehint op een voornemen tot democratie. Je kent het wel, iets met verkiezingen?

 

Fair fuck (19.10.2011 nrc.next)

Het is geen populaire strijd die Lodewijk Asscher heeft uitgekozen. De rode lichtjes op de Wallen lijken bij sommige Amsterdammers wel heilig. Ze zwijmelen bij de authentieke uitstraling, fantaseren er Baantjer-achtige taferelen en de klagerige ‘Old Amsterdam’-accordeonmuziek bij. Wat is er leuker dan een stelletje hoeren in het decor die je avondje uit dat rauwe randje geven?

Eigenlijk is het vreemd dat de Wallen niet eerder zijn schoongeveegd. Miljoenen toeristen denken jaarlijks achter de ramen die tolerante Nederlandse mentaliteit te ontwaren, maar eigenlijk staren ze in het gezicht van een eindeloos voortdurende menselijke catastrofe. Een drama van gedwongen borstvergrotingen en abortussen, 12-urige werkdagen en pooiers met honkbalknuppels. Ze kijken naar een Hongaarse vrouw die een jaar lang niks verdient in haar tachtigurige werkweek omdat ze zogenaamd haar Eurolines-busticket naar Nederland nog moet afbetalen bij haar pooier. Aangifte? Waarom zou ze? De pooier heeft de details van haar slavernij keurig opgesteld in een contractje en zij heeft getekend. Dat is erg, maar ja, ze draagt wel enorm bij aan die unieke sfeer op de Wallen. Net als trouwens de vrouwen van Saban B. Een miljoenenpubliek trok ook aan hun ramen voorbij. En ze hadden nergens blauwe plekken omdat Saban B. ze telkens heel slim direct na hun afranseling in een ijsbad legde. En Amsterdammers maar zwijmelen.

Aan de Pauw&Witteman-tafel was er maar één argument tegen Asschers bevlogen relaas: veel van dit soort meisjes hadden zelf gekozen voor de seksindustrie. Dat is erg belangrijk voor het publiek. Want wie zelf kiest voor een leven als hoer heeft zulke uitbuiting natuurlijk ook een beetje aan zichzelf te danken.

PvdA-kamerlid Sjoera Dikkers zegt in het AD zelfs een Fair Fuckkeurmerk te willen voor „vrijwillige” ramen, een soort witwassen van onrecht. Het voorstel is zo ridicuul dat het twee jaar terug nog op internet stond, als satire.

Maar wat zou het fijn zijn, zo’n keurmerk. Dan kun je gewoon zonder schuldgevoel, vol trots je buitenlandse gasten de Wallen laten zien. Je kunt ze verzekeren dat dit niet zielig is, dat dit geen slavernij is. Ze wilden het tenslotte allemaal zelf.

 

Twitter dit

Fuck it (12.10.2011 nrc.next)

De beweging die bivakkeert op Wall Street lijkt in grote identiteitscrisis te verkeren. Ze zijn tegen Wall Street, maar ook tegen de politie, tegen corruptie en tegen hebberigheid. Er zijn geen eisen, er is geen programma, geen einddoel concreter geformuleerd dan „change” en er is vooral veel ongerichte woede.

Ik heb er ook last van, ongerichte woede. Ik wil ook demonstreren, maar ik weet niet wat ik op mijn spandoek moet schrijven. „Fuck dit systeem” klinkt zo anarchistisch. En ik heb geen bivakmuts. Toch komt dat het dichtste in de buurt van wat ik wil zeggen. Ik walg van deze verneukeratieve bail-out spek-en-bonen versie van het kapitalisme waarop telkens weer socialistische pleisters moeten worden geplakt. Ik ben tegen die pokertafel waaraan de grote spelers wel eindeloos kunnen winnen, maar als ze eindeloos dreigen te verliezen er ineens een overheid achter hen blijkt te staan die de fiches aanvult.

Citigroup kreeg 45 miljard, Goldman Sachs 10 miljard, er kwamen honderden miljarden aan garanties, Fortis kreeg 16 miljard en werd samen met ABN Amro in zijn geheel genationaliseerd. En dan nu Dexia. Het zijn stuk voor stuk banken die hebben gefaald. Ze hebben gegokt en verloren, maar ze hoeven de consequenties van hun gedrag niet te dragen. Griekenland is een financieel lijk, maar wordt overeind gehouden omdat anders banken die zo dom waren om geld te lenen aan Griekenland daadwerkelijk hun verlies moeten nemen. Er wordt ingegrepen zodat schuldeisers en aandeelhouders die zo dom waren om in een domme bank te beleggen, niet de consequenties van die gok hoeven te dragen.

Fuck dit systeem, dit is de aller-lelijkste mix tussen kapitalisme en socialisme: een vrije markt waarin de overheid alleen ingrijpt als ontzettend rijke mensen geld dreigen te verliezen omdat ze zich heel dom hebben gedragen. Het is zo mateloos onrechtvaardig dat het aan niemand valt uit te leggen. Maar het ergste is: het rechtvaardige alternatief richt nog veel meer schade aan. Als we al die banken en landen hadden laten omvallen, dan waren we bakken vol met rechtvaardigheid rijker, maar konden we niet meer pinnen. Hartverscheurende onrechtvaardigheid was in dit geval the lesser of all evils. Fuck dit systeem.

 

Twitter dit

Scepsis (5.10.2011 nrc.next)

De Nobelprijscommissie probeerde Ralph Steinman zondag te bellen om hem te vertellen dat hij de hoogste wetenschappelijke onderscheiding zou krijgen. Maar hij nam niet op want hij was twee dagen eerder overleden aan alvleesklierkanker. Een ziekte die hij waarschijnlijk nét niet had kunnen bestrijden met zijn eigen ontdekking.

Dendritische cellen noemde hij de vreemde vormen die hij in 1972 in een muizenmilt zag. Het bleken de dirigenten van de afweer te zijn, de missing link tussen de non-specifieke en specifieke immuniteit, waar al lang naar werd gezocht. Maar zijn resultaten kregen weinig bijval. Andere laboratoria konden het niet reproduceren, dus werd hij niet serieus genomen, weggehoond op congressen – scepticism noem je dat in de wetenschap. Bijna tien jaar moest hij wachten voordat anderen zijn experimenten konden herhalen en konden zien wat hij al tien jaar zag: cellen die een groot deel van de werking van het afweerstelsel ophelderden en de basis zouden vormen voor een nieuwe generatie kankermedicijnen en wellicht een hiv-vaccin.

Ik weet niet of onze generatie dat ook zou kunnen. Onafgeleid doorwerken aan één probleem. Niet vier jaar, niet tien jaar, maar veertig jaar. Bespuugd worden, uitgescheten worden, doorzetten en uiteindelijk gelijk krijgen, net als Steinman. Hij zette zijn carrière op het spel, liep een wezenlijk risico dat zijn ontdekking niet-erkend zou blijven en in vergetelheid zouden raken, maar hij kreeg geen identiteitscrisis, had geen coach nodig, overwoog geen loopbaanswitch, hij ging gewoon door. Veertig jaar lang, één onderwerp.

Steinman onderzocht ook de persoonlijke vraag of dendritische cellen hem misschien van zijn alvleeskliertumor konden afhelpen. Hij mengde dendritische cellen met zijn eigen tumorcellen en injecteerde ze onder de huid, maar het lukte niet. Althans, niet helemaal. Hij leefde vier keer langer dan de gemiddelde patiënt met dezelfde diagnose. Maar ja, dat kan ook toeval zijn. Hij was de enige proefpersoon, er was geen controlegroep. De resultaten van de experimentele behandeling van zijn eigen tumor worden tot nu toe met scepsis ontvangen. Typisch.

Roos Vonkjes (28.09.2011 nrc.next)

Een beetje wetenschappelijke ondersteuning over hoe een regering zich moet gedragen tijdens een crisis zou zeer welkom zijn. Maar de economen zijn net zo verdeeld als de politici.

John Maynard Keynes is 65 jaar dood, maar men vecht over zijn gedachtegoed alsof het gisteren werd gepubliceerd. Keynes-aanhangers geloven dat overheden in tijden van crisis de economie kunnen stimuleren door geld uit te geven, zoals het vorige kabinet deed en zoals Obama nu doet. Anti-Keynesianen geloven vooral dat er in crisistijd moet worden bezuinigd, omdat bezuinigingen vertrouwen wekken.

Je kunt voorspellen welke politicus welke kant kiest in dit Keynes-debat. Links wil uitgeven, rechts wil bezuinigen, same old same old. Beide kampen kunnen kiezen uit verschillende economische zwaargewichten om hun mening te onderbouwen. Beide kampen trekken onderzoeksresultaten onder de handen van wetenschappers vandaan om er elkaar mee om de oren te slaan.

Het onderzoek van Alberto Alesina, bijvoorbeeld, Harvard-econoom. Hij concludeerde dat bezuinigingen over het algemeen resulteren in economische groei. Onderzoek dat Keynes aanvalt. Het werd dus talloze malen bejubeld, veracht, en uit zijn verband gerukt. De Jager en Merkel gebruikten het als onderbouwing voor hun bezuinigingen, terwijl het als onbetrouwbaar werd weggezet door iemand als Paul Krugman of het voornamelijk Keynes-gezinde IMF. Typisch.

In de economie kunnen twee hoogleraren exact hetzelfde onderzoek bestuderen, exact dezelfde literatuur lezen, maar dit volstrekt tegengesteld beoordelen. De één zegt bezuinigen, de ander zegt investeren. Moeten we dat zien als wetenschappelijke conclusie? Of is economie dan ook maar een mening?

En durven die hoogleraren nog weleens last te hebben van voortschrijdend inzicht? Durven uitgesproken anti-Keynesianen nog wel over te lopen naar de andere kant als de onderzoeksresultaten ze daartoe dwingen? Ik betwijfel het. Het zou me niets verbazen als er na deze crisis heel wat Roos Vonkjes in de economie blijken rond te lopen.

 

Twitter dit