Humiliating? Dat filmpje?

Heeft u de beelden gezien? Dat lichaam in de straten van Bengazi. De ogen zijn nog iets geopend. De lippen zijn donker, het gezicht heeft die afschuwelijke grijsblauwe kleur van de dood die intreedt. Onder het omhoog geschoven witte T-shirt is een dunne stervende buik te zien. Alleen die typisch naar achter gekamde donkergrijze haren, zo’n Mitt Romney coup, herinnert eraan dat hij een ambassadeur was, een Amerikaanse diplomaat. Chris Stevens. Een man die vanaf dag één de Libische opstand tegen Kadaffi steunde en een belangrijke rol speelde in het installeren van de no-fly zone boven Libië.

We zappen naar een week later in Brussel. Een officieel bezoek van zogenaamde parlementariërs (u mag hier gniffelen) van Saudi-Arabië en Oman aan het Europees Parlement. Obligaat en algemeen is het korte statement van de voorzitter, Martin Schulz, over het geweld van de afgelopen dagen. Letterlijk: “Violence is never the solution to nothing”. Daarna begint hij aan een lange uitgebreide veroordeling van één of ander obscuur filmpje waarin de profeet Mohammed belachelijk wordt gemaakt en dat schijnbaar de directe aanleiding voor de aanvallen op de ambassade en de  dood van Stevens.

Humiliating” herhaalt hij meerdere malen. Voor de duidelijkheid: dan heeft hij het over het filmpje, niet over de moord. Zo’n dode ambassadeur is natuurlijk niet leuk, maar beledigingen zijn ook geen pretje. “Hoe voorkom je dat dit soort blasfemische films verschijnen?” vraagt een journalist. “You will never be able to control everybody”, antwoordt Schulz, alsof hij dat jammer vindt.

Dat is telkens weer geestig. Terwijl in de woorden van Schulz doorklinkt dat hij best bereid is de vrijheid van meningsuiting te beperken voor blasfemische filmpjes, werkt het in de Arabische wereld juist andersom. Daar is het gevaarlijk om kritiek te uiten op de corruptie, het leger, de islam, maar is het geen enkel probleem als het volk zich bezig houdt met het beledigen van andere religies. Vooral Jodenhaat is er populair. In de Arabische wereld circuleert een eindeloze stroom aan antisemitische filmpjes, televisieprogramma’s, boeken en artikelen met allerhande verhaaltjes: Joden (met haakneuzen, duivelse blik in de ogen en klauwen in plaats van handen) zouden voor hun rituelen het bloed van onschuldige moslims gebruiken. Joden zouden massaal het World Trade Centre verlaten hebben voor de aanslag. Joden zouden de Holocaust bij elkaar hebben gefantaseerd. Op nationale Egyptische televisie wordt een “Candid Camera” filmpje getoond waarin onwetende Egyptische deelnemers in woede ontsteken als blijkt dat ze niet geïnterviewd worden door de Duitse maar door de Israëlische televisie. Zelfs op Facebook-pagina’s tegen het vermaledijde filmpje ebt de aandacht om de haverklap weg naar foto´s van mensen met keppeltjes en pijpenkrullen die Islamitische vrouwen aan hun hoofddoek trekken of met vuurwapens in de weer zijn. (Let wel: Joden hadden weinig met dit filmpje te maken. Al weet je dat natuurlijk nooit zeker). Dit speelt zich niet alleen af in de lager sociaaleconomische kringen of in de Palestijnse wereld. Jodenhaat is een vast onderdeel van het intellectuele, religieuze en culturele discours in de Arabische wereld. Assad mag dan in Syrië al bijna 30.000 moslimbroeders hebben omgebracht, het enige echte kwaad is en blijft Joods.

We zappen terug naar Schulz in Brussel met de twee Arabieren naast zich. Het is erg lief van hem hoor, om zo’n filmpje te veroordelen dat drie hoog achter op YouTube staat. Maar in de wereld van die twee Arabieren naast hem hoef je veel minder lang te zoeken om dit soort haat te vinden, tegen Joden, Christenen, Amerikanen, homo’s. Daar zijn dat soort dingen mainstream. Niks om je voor te schamen, zolang je een goed moslim bent.

Er is maar één ding dat echt een veroordeling verdiende op die persconferentie. Dat is de stuitende hypocrisie van de Arabische wereld.

Buitenlandse media (column 22)

Tags:, ,

BBC: “Dutch election: Pro-Europe VVD and Labour parties win”. Der Spiegel: “Europafreundliche parteien gewinnen!” Wall Street Journal: “Dutch vote shows pro-European trend”. The Economist : “This week’s vote is rightly seen as an affirmation of the Netherlands’ pro-European character.”

Normaal vinden we het prachtig : de buitenlandse media die zich om ons bekommeren. Voor een land dat er van overtuigd lijkt dat het piepklein is en niets in de melk te brokkelen heeft, komt het als een mooie verrassing dat lezers in Frankrijk, Duitsland, Engeland en de VS zich zo nu en dan bezig houden met wat er speelt.

Maar dit keer was het anders, dit keer konden we de conclusies van de internationale media minder waarderen. Hadden de verslaggevers zitten slapen met hun ge-“Nederland stemt pro-Europees” en hun ge-“Brussel juicht”? Typten ze de berichten soms kritiekloos van elkaar over? Nederland heeft helemaal niet pro-Europees gekozen, zo verklaarde de kiezer zelf. Wij vonden andere issues nu eenmaal belangrijker. Dat pro-Europese was alleen maar collateral damage. “Laat ze maar eens een referendum houden”, roepen sommige Twitteraars stoer, “dan zullen ze nog wel eens zien hoe pro-Europees we zijn”.

Nu gaan sommige conclusies ook wel wat ver. Het Financial Times blog Alphaville schrijft bijvoorbeeld: “Dutch apparently decide they do like Europe after all.” Maar verder hebben de meeste buitenlandse media gewoon gelijk: de uitslag van afgelopen woensdag is buitengewoon pro-Europees. Zowel de PvdA en de VVD zijn in hun diepste wezen vóór de euro, en vóór meer toezicht en bevoegdheden naar  de Europese Commissie. Rutte is dat laatste zelfs persoonlijk gaan bepleiten afgelopen jaar in Brussel. Dat gebluf over Griekenland mocht dan overkomen als euro-sceptisch, verder heeft hij weinig tegengas gegeven. Hij blijft vooral wijzen op alle geneugten van de monetaire unie en dobbert rustig mee in de eurozone.

Uiteindelijk maakt het dus niet zoveel uit wat de kiezer beweert of hoe de kiezer achteraf vindt dat zijn stem geïnterpreteerd moet worden. Er is maar één ding dat telt: het resultaat. Het resultaat is dat Nederlanders op geen enkele manier bereid bleken om hun veronderstelde euroscepsis tot prioriteit te maken. Dan kan je roepen tot je een ons weegt, maar het resultaat is dat er geen concrete wijziging plaats vindt in de pro-Europese koers van Nederland. Een pro-Europese uitslag dus, of we dat nou leuk vinden of niet.

Nederland blijft dus in de trein zitten, en zolang niemand verder aan de noodrem trekt, rijdt die trein linea recta richting Verenigde Staten van Europa. Er is geen enkele reden om nog aan die bestemming te twijfelen. Niemand doet daar meer echt geheimzinnig over. Afgelopen woensdag was Barroso, de voorzitter van de Europese Commissie, wederom klip en klaar in zijn State of the Union: “Laten we niet bang zijn voor deze woorden”, zo sprak hij. “We moeten richting een federatie van natiestaten. Dat is er nodig. Dat is onze politieke horizon.” De Europese Commissie wil Eurobonds die ervoor zullen zorgen dat Zuid-Europese landen goedkoper kunnen lenen (en Noord-Europese duurder). De Europese Commissie wil zelf belasting heffen via de financial transactions tax, zogenaamd om de banken de staatsteun die ze van de lidstaten hebben gekregen eindelijk eens te laten terugbetalen (aan de Europese Commissie welteverstaan). En ja, al deze plannen zijn oud nieuws, maar ze liggen nog steeds op tafel, simpelweg omdat zowel de Europese politici als de kiezer alleen met woorden hebben geprotesteerd en nooit met daden.

We zullen ermee moeten leren leven. De Verenigde Staten van Europa is onze bestemming omdat we het niet afgrijselijk genoeg vonden om er iets aan te doen. Dat valt niemand aan te rekenen. Het is niet goed of fout. Dit is hoe de geschiedenis zich nu eenmaal voltrekt.

Verkiezingsreeks 9: Ik ga VVD stemmen

Tags:, ,

Goed. Ik ga morgen dus VVD stemmen.

Dat is misschien een beetje confronterend, dat ik dat hier zo tentoonspreid. Maar ik vind het toch belangrijk. Dag in dag uit etaleren columnisten in de krant hun afschuw over de slechte keuzes van politici. We bespreken wie liegt, draait, faalt, letter voor letter spellen we de hypocrisie uit. En dan zouden we, na al dat publiek gepeins, moeilijk doen om te laten weten wat de eindconclusie is?

Nu valt het niet mee, om een partij zo in woord en daad te steunen. Misschien heb je deze hele verkiezingstijd wel gezweefd, niet omdat je niet kon kiezen tussen al die goede verkiezingsprogramma´s maar omdat je het met helemaal niemand eens bent. Telkens als je denkt je keus te hebben gemaakt zie je dan weer een onoverkomelijk slecht plan of fact-check waaruit blijkt dat die leuke meneer alles bij elkaar heeft gelogen. Morgen, sta je in dat hokje, moet je toch zo iemand gaan steunen. Lastig.

Wat ik zelf een geruststellende gedachte vind, is dat het allemaal best goeiige mensen zijn, die lijsttrekkers. Wat je ook stemt, je stemt niet op machtswellustelingen. Politici zijn mensen die ontzettend veel opgeven, voor hun idealen. Een gezinsleven ruilen ze probleemloos in voor een eindeloze stroom aan maatschappelijke bagger en een positie als eeuwige zondebok van Nederland.

En nee, die Balkenende-norm is geen slechte vergoeding daarvoor. Maar er zijn ontzettend veel plekken in Nederland waar Samsom en Rutte met hun talenten zo’n salaris hadden kunnen verdienen, met minder werkdruk, minder verantwoordelijk en zonder het risico te lopen om zo keihard te worden afgeserveerd. Denk hierbij aan het maatschappelijk eindoordeel over acht jaar trouwe dienst van Balkenende.

Best aardige mensen dus die politici. Daar kun je je geen buil aanvallen.

De VVD dus. Ik ben er zelfs lid. De VVD en ik hebben veel gemeen. We delen de visie op de economie, de maatschappij en de zo klein mogelijke rol van de staat daarin. Net als Rutte ben ik ook optimistisch, pragmatisch en verder heb ik ook geen flauw benul wat we nou eigenlijk met Europa aan moeten. Past als een handschoen, die partij.

“In het nu” leven

Tags:,

Naar objectieve maatstaven gaat het uitstekend met mij. Ik ben gezond, ik doe interessant onderzoek. Ik heb een relatie en vrienden en familie en geld om spullen te kopen. Toch ben ik ontevreden. Ik droom regelmatig van ander werk, een ander huis, een mooie auto, een jaar onderzoek in Californië. En mocht het lukken om in Californië te gaan wonen is de kans groot dat ik vervolgens die jaren van promotieonderzoek in Amsterdam zal romantiseren. Volstrekt onterecht trouwens, want zo leuk is het niet om je continue zorgen te maken over deadlines en experimenten die niet goed lukken. Het is een eeuwige paradox.

Het heeft zelfs een naam. Ik leef niet “in het nu”. Dat “in het nu” leven is geen streven van een klein groepje obscure zweefhippies met teveel chakra’s. Een verrassend grote groep Nederlanders is ermee bezig. Het boek “de Kracht van het Nu” van Eckhart Tolle werd al 250.000 keer verkocht in Nederland. Nog steeds gaat het maandelijks 800 keer over de toonbank. Dat is zeldzaam voor een boek dat al elf jaar in de handel is.

Gevoelsmatig is het ook wel aantrekkelijk om niet met je gedachten altijd in toekomst of verleden te verblijven. Maar de pech wil dat het heel erg ingewikkeld is om in het nu te leven. Je moet mediteren, je ademhalingen tellen, continue je gedachten naar het heden sturen. Elke hap van je maaltijd met groot bewustzijn en aandacht kauwen. Je moet je voeten op de grond zetten. Je moet je tenen in je schoenen voelen. Ik heb het weleens geprobeerd, zo´n meditatie. Het lukt me niet langer dan 30 seconde. Dan ben ik afgeleid, of in slaap.

Als je kijkt naar wat we over hersenen en dopamine-aanmaak weten, is het enigszins te begrijpen waarom het zo ingewikkeld is om van het heden te genieten. Er is een bekend experiment van Robert Sapolsky waarin ratten getraind zijn om als het licht aangaat in hun kooitje, een aantal keer op een hendel te drukken. Dan krijgen ze iets lekkers als beloning. Wanneer maken die ratten het meeste dopamine aan? Tijdens de beloning denkt u waarschijnlijk, als het snoepje verschijnt. Maar nee, dopamine wordt vooral uitgescheiden als het licht aangaat. Chemisch gezien, genieten ze dan het meest. De ratten leven niet echt in het nu.

Ik vermoed dat ik dit verschijnsel zelfs in het gedrag van mijn eigen kat herken. Als ik het voer uit de koelkast pak sprint ze naar haar schoteltje in de hoek van de kamer. Als een razende geeft ze kopjes en rent drie rondjes rond haar eigen as, totdat het eten op het schoteltje ligt. Dan is het over. Soms eet ze het niet eens meteen op. Het vooruitzicht van genot geeft zienderogen het meeste genot.

Voor de mens lijkt het zelfs niet uit te maken of de beloning tien seconde of tien jaar later volgt. Geduldig zwoegen we voor examens en hoge cijfers, studeren ons een ongeluk en dat moet dan na twee decennia wellicht de baan en inkomen van onze dromen opleveren. Sommige mensen vinden het niet eens belangrijk of de beloning in het huidige leven, of in de hemel op ze ligt te wachten. Dat is het grote verschil tussen mens en dier. Of, zoals Prof Sapolsky het uitlegt: er is geen rat die je zo ver kan krijgen om het hendeltje in te drukken omdat Petrus aan de hemelpoort wacht.

Nu is geluk meer dan beloning en dopamine alleen. Maar als men dit dopamine-experiment lieflijk uit zijn verband rukt, kun je je afvragen of dat “in het nu” leven niet erg tegennatuurlijk is. Nu is er niets op tegen om tegennatuurlijke dingen na te streven. Maar het kost veel energie. Het is vechten tegen een mechanisme wat redelijk zit vastgeroest in je brein. Is het dan niet beter om te leren leven met je biologie en accepteren dat je nu eenmaal vooral achteraf en vooruit leeft?

Zelf probeer ik niet zo tegen de stroming in te zwemmen, maar gewoon heel erg van mijn toekomst te genieten. Dat lukt aardig.

Verkiezingsreeks 8: Misverstanden

Tags:, ,

Hier een aantal misverstanden van de afgelopen dagen:

  1. De hypotheekrenteaftrek afschaffen is géén bezuiniging. Het is een ordinaire belastingverhoging. Mensen die geld terugkrijgen door de hypotheekrenteaftrek hebben dat geld eerst zelf verdiend en dat valt dus niet te vergelijken met subsidie of uitkering. Afschaffing van de maatregel introduceert een enorme nivellering in de inkomstenbelasting. Als je dan ook nog eens met andere maatregelen in een verkiezingsprogramma wilt zorgen dat “de sterkste schouders de zwaarste lasten betalen” is dat dusdanig dubbelop, dat het op jaloezie lijkt.
  2. Groene energie is niet alleen maar leuk. Het is bijvoorbeeld niet echt tof om een 120 meter hoge windturbine naast je huis te krijgen. Alleen met een flinke dosis hoofdstedelijke GroenLinks arrogantie kun je het dorpsbewoners kwalijk nemen daarover te klagen. Een eerlijk antwoord op het Noord Hollands verbod op nieuwe windmolens is om er ook één pontificaal in het Vondelpark neer te zetten.
  3. Griekenland blijft niet in de Eurozone. Daar zijn veel economen het over eens. De kans dat de Trojka in november Griekenland er al uit knikkert is aanzienlijk. De Griekse schuldenlast en begrotingstekort zijn te hoog om weg te bezuinigen zonder munt te devalueren. Geen derde steunpakket aan Griekenland willen geven, getuigt van een gezonde dosis realiteitszin.
  4. De eurozone is NIET de Europese Unie. Europese samenwerking, interne markt, vrij verkeer, Europese studenten- en onderzoeksprogramma’s, gezamenlijk recherchewerk en ruimtevaart, daar heb je allemaal geen gezamenlijke munt voor nodig.
  5. Het is niet gek dat er nu nog 43% zwevende kiezers zijn. Niet alle Nederlanders vinden het leuk om de hele dag debatten te kijken, strategieën te analyseren en coalities te voorspellen, al lijkt dat wel zo als je de hele dag op Twitter doorbrengt. De meeste Nederlanders doen dinsdagavond de stemwijzer en maken dan hun keuze, die zweven tot het einde door.
  6. Niet iedereen heeft altijd zin in meer debatten. De lijsttrekkers bijvoorbeeld. Die lijken moe. Doodmoe. Ze hangen als afgematte boksers in elkaars armen. Ze smeken om de bel.