Bij deze presenteer ik een overzicht van alle opdrachtgevers waar ik in 2017 voor heb gewerkt. Ook laat ik een taartdiagram zien met het deel van mijn totale inkomsten dat uit de verschillende categorieën komt (waar ik de opdrachtgevers naar eigen inzicht in heb ingedeeld). Ik doe dit omdat ik naast schrijver, columnist en wetenschapper ook ondernemer ben. Dat betekent dat ik leef van mijn column en spreekbeurten voor verschillende organisaties. Aangezien die organisaties met regelmaat belang hebben bij de onderwerpen waar ik over schrijf, leek het me goed om inzicht te geven in waar mijn inkomsten zoal vandaan komen. Ik ben er zelf van overtuigd dat geen van deze organisaties mij “gekocht” heeft, en heb mij ook negatief uitgelaten over sommigen. Toch weet ik dat mijn perspectief nogal subjectief is dus ik wilde dat oordeel graag aan lezers zelf overlaten.

Een aantal opmerkingen: de absolute bedragen houd ik graag voor mezelf, net als de naam van de privépersoon op wiens feestdag ik mocht spreken (wat een groot genoegen was). Voor de boeken die ik verkocht aan organisaties heb ik de inkoopkosten afgetrokken. Voor de spreekbeurten heb ik het bedrag voor het sprekersbureau afgetrokken. Dit is het overzicht van 2017, ik wil graag jaarlijks zo’n overzicht presenteren.

Tot slot een opmerking over de Stichting “Band en Milieu”. Nadat mijn column over kunstgraskorrels was verschenen in NRC werd ik benaderd door deze Stichting met de vraag of ik een foto kon aanleveren omdat zij de tekst van mijn column in hun nieuwsbrief wilden verspreiden. Ik heb toen gezegd dat dat niet kosteloos kon en zij antwoordden dat ik een factuur mocht sturen, wat ik deed. Ik rekende hetzelfde bedrag als ik per column van NRC krijg. Een paar weken later belden ze weer met de vraag of ik weer een column aan het onderwerp kon wijden, en dat ik dan weer een factuur mocht sturen voor het dubbele bedrag. Dat heb ik geweigerd. De NRC column over kunstgraskorrels schreef ik destijds voordat ik het geld had aangenomen, maar achteraf voelt het toch verkeerd om geld te hebben geaccepteerd omdat zij direct belang hadden bij de inhoud.

Voordat je een vraag of opmerking maakt, kijk eerst even of het antwoord of de standaardrepliek er al tussen staat.

Virtuele Verkrachting is dat niet een beetje heftige term?
Deze hoor ik veel. Sommige mensen beweren dat ik hiermee “echte” verkrachtingsslachtoffers zou beledigen. En het klopt dat je inderdaad fysiek niet aangeraakt wordt door de reaguurders. Toch gebruik ik die heftige term omdat het over het algemeen een heftige ontwrichtende ervaring is. Het is extreem vernederend voor jou, je familie, je vrienden en werkgevers om zo publiekelijk “te grazen worden genomen” door GeenStijl en zijn reaguurdersleger. Misschien helpt het om je in te beelden dat jouw eigen dochter, vrouw of moeder het overkomt. Zo’n vrouw staat ineens tegenover een horde aan (vermoedelijk) mannen die hun seksuele (verkrachtings)fantasiën beschrijven. Je kunt het vergelijken met het tegenkomen van 200 potloodventers. Dan blijf je ook ongedeerd maar het is extreem intimiderend. Het zorgt er ook voor dat mensen wel drie keer nadenken om iets negatiefs te zeggen over GeenStijl omdat ze weten wat dat over het algemeen tot gevolg heeft. Dat is waarschijnlijk ook de enige reden dat de site al zo lang zo effectief mensen op zeer individuele wijze kan vernederen en intimideren. Niemand durft tegen de pestkop op te staan.

Maar maar maar die vrouwen die hebben het er toch zelf naar gemaakt? Het is gewoon hun verdiende loon! Of “get out of the kitchen” zoals Ebru Umar het noemt.
Een belangrijk misverstand: een vrouw vraagt niet om opmerkingen over haar uiterlijk of om seksueel commentaar als ze kritisch schrijft over GeenStijl. Ze vraagt er ook niet om als ze weleens op televisie komt, of politicus is, of als ze een tophockeyer is, en ook niet als ze grote borsten heeft en lang haar. Ze vraagt er niet om als ze dronken op straat ligt. En nee, een vrouw vraagt er zelfs niet om als ze ooit in een blad is verschenen met een sexy fotoshoot. Dat betekent niet dat jij met je vieze tengels ongevraagd die foto’s en filmpjes mag gebruiken voor je eigen blogje. Het belangrijke woord is hier “toestemming”. Als jij niet de expliciete toestemming hebt gekregen, dan is jouw uitnodiging tot seksueel commentaar zeer ongewenst. Als een vrouw dat dan vervolgens toch moet ondergaan omdat jij het concept toestemming niet begrijpt en er vervolgens 200 reaguurders zich publiekelijk virtueel op jou aftrekken, en de meest verschrikkelijke verkrachtingstaal over jouw foto uitspreken is dat zeer zeer vernederend en ontwrichtend.

En jij, Bart Nijman, jij mag misschien overtuigd zijn dat dit allemaal reuze meevalt. Dat die vrouwen zich gewoon aanstellen. Daar slaap je misschien lekker van, dat je in ieder geval in een parallel internetuniversum geen ranzige vrouwenvernederaar bent. Als je wilt weten hoe ontwrichtend het is, moet je er misschien gewoon voor de zekerheid eerst eens naar vragen hoe het is voor zo’n vrouw, voordat je weer per ongeluk een slachtoffer maakt.

Maar maar maar het zijn toch de reaguurders, niet GeenStijl zelf die de ergste opmerkingen maken?
Het reaguurdersleger is onlosmakelijk verbonden aan GeenStijl. Het zorgt voor een online gemeenschap waarin je ongeveer alles kan zeggen. Ook over bovenstaande verkrachtingsfantasieën viel geen onvertogen woord. De reaguursels zijn een belangrijk onderdeel van de aantrekkingskracht op GeenStijl. Zonder dat legertje potloodventers dat continue seksistisch, racistisch of antisemitisch commentaar levert klinken de woorden een stuk holler. Niet voor niets zijn de meeste andere grote media de afgelopen jaren gestopt met de mogelijkheid om te reageren omdat er teveel vuil op terecht komt. GeenStijl omarmt het vuil, is dankbare gastheer en gebruikt reaguurders ook als instrument om vrouwen te grazen te nemen (“Wie zou haar doen?”).

Maar maar maar beknot je niet de vrijheid van meningsuiting?
Nee. GeenStijl mag heel ver gaan in wat ze zeggen en schrijven. Ik maak ook gewoon gebruik van mijn vrijheid. Ik heb niets meer gedaan dan een stukje schrijven en daarna een gezamenlijk opiniestuk en nee, het spijt me niet als dat pijn doet. Het enige wat ik heb gedaan is aan bedrijven vragen of adverteren op GeenStijl strookt met hun ideeën over omgangsnormen. Wanneer je een adverteerder bij naam noemt, blijkt die in de meeste gevallen snel zijn advertenties (publiekelijk danwel heimelijk) terug te trekken van de site. Over het algemeen gebeurt dat niet als je adverteerders bij NRC/VK/RTL/NPO aanspreekt. Dat komt waarschijnlijk omdat GeenStijl en Dumpert content maken voor de meeste smerige internetniches maar wel bij mainstream-adverteerders lopen te vullen. Dat verdienmodel wringt.

Maar maar maar kan je de humor er niet van in zien?
Ik heb sowieso geen gevoel voor humor. Maar de vrouwen die slachtoffer worden van GeenStijl kunnen vaak ook niet de humor ervan in zien. Dat zal wel toeval zijn.

Maar maar maar wat erg dat NRC broodroof pleegt op andere media
Ik ben NRC niet, ik beschouw mezelf niet eens als journalist. Ik ben een zelfstandige die wekelijks opiniestukken aan NRC verkoopt. De redactie sleutelt niet aan mijn stukjes en legt me niets in de mond en legt me ook geen strobreed in de weg. Ik mag het allemaal helemaal zelf bedenken, leuk he.

Maar maar maar er heeft ook weleens een blote bil op NRC gestaan!
Goed gezien. Het grote verschil is dat het uitzonderingen zijn op NRC, en de norm op GeenStijl en Dumeprt. Verder maakt het een groot verschil of je een blote bil in beeld hebt, of een blote bil met daaronder 200 keer het commentaar dat je die vuile slet weleens lekker zal nemen. Geloof me, ook voor de vrouw die eigenaar is van die blote bil maakt dat uit.

Maar maar maar je bent gewoon een vuile verklikker/NSB’er/verrader/nazi!
Het is moeilijk iets verraden dat open op Internet te vinden is. Verder is mij een nazi noemen niet echt netjes tegenover Nazi-slachtoffers.

Maar maar maar er staan toch ook wel eens goede dingen op GeenStijl?
Ik zal niet ontkennen dat ik GeenStijl in het verleden met regelmaat bijzonder scherp en zelfs belangrijk vond in het publieke debat. Maar zodra mensen er iets tegenover willen zetten, iets wat GeenStijl niet bevalt, worden die bijna zonder uitzondering op persoonlijke intimiderende wijze aangevallen en vernederd. Dan kun je nog zo leuk schrijven, als er een “straf” is voor iedereen die jou weerwoord durft te bieden ben je een pestkop, een trol, en geen serieus te nemen luis in de pels. Voor jou tien anderen die scherp kunnen schrijven en wel tegelijkertijd enig respect voor zijn tegenstander kunnen opbrengen.

Maar maar maar eerwraak is toch ook heel errug? 
Inderdaad is eerwraak ook erg. Mail ons onmiddellijk zodra blijkt dat de Efteling er naast adverteert.

Maar maar maar er zijn al zo vaak mensen beledigd, vernederd en bedreigd op Internet, waarom nu?
Waarom nu niet?

Mijn boek ligt in de winkels!  E-book of fysiek exemplaar hier te verkrijgen.  https://www.bol.com/nl/p/een-ode-aan-de-e-nummers/9200000071452193/?suggestionType=suggestedsearch

Interviews in NRC https://www.nrc.nl/nieuws/2017/04/06/e-nummers-zijn-geen-vergif-7991921-a1553518

en Volkskrant http://www.volkskrant.nl/koken-en-eten/zelf-koken-slecht-voor-portemonnee-planeet-en-emancipatie~a4483751/

Deze tijd vraagt om nieuwe woorden. Ik zag al “warheid” als tegenhanger van “waarheid” voorbijkomen. Zelf stel ik voor om het woord “ont-ontwikkelen” te gaan gebruiken als tegenhanger van “ontwikkelen” net als we “ont-ontdekken” kunnen gebruiken als antoniem van ontdekken. Ik ont-ontdek. Jij ont-ontdekt. Wij ont-ontdekken. Betekenis: het bij het grofvuil zetten van kennis en technologieën en geneesmiddelen die we in de afgelopen decennia hebben verkregen omdat kruidenvrouwtjes en kwakzalvers en “bezorgde burgers” zogenaamd onderzoek deden op Facebook.
Wij zijn bijvoorbeeld momenteel vaccinaties in Nederland aan het ont-ontdekken. De vaccinatiegraad is nu nog 95% maar elk jaar besluiten meer ouders dat het verstandig is om hun pasgeboren kindje onbeschermd te laten tegen polio, en verschillende vormen van long- en hersenvliesontsteking. Deze week kondigde het RIVM aan om 2 miljoen euro te spenderen om te proberen ouders zover te krijgen om hun kind toch in te enten. Drie nogal overtuigde anti-vaccinatie ouders mochten donderdagavond bij Pauw aan tafel hun zegje erover doen met een tamelijk gelaten consultatiebureauarts ertegenover. De ouders voerden voornamelijk het woord en vielen de arts continue in de rede. “Wat we eigenlijk doen is natuurlijk absurd”, zeiden ze. “In een laboratorium worden ziektes gekweekt (…)in een spuit gestopt en dan worden ze ingespoten in een generatie van gezonde kinderen. (…) Dan ga je toch die ziekte voortzetten? Waarom doe je dat?”
Voilà. Zo moeizaam als ontwikkelen gaat, des te makkelijk is het ont-ontwikkelen. Daar heb je geen ingewikkelde experimenten voor nodig. Iedereen kan dat thuis, vanaf de bank. Je hoeft alleen even door Facebook te bladeren en de nieuwe inzichten vliegen je om de oren! Vervolgens is er nauwelijks verweer tegen. Je mag niet zeggen tegen ouders “je zuigt maar wat uit je duim”. Je zag de consultatiebureauarts bij arts nogal zichtbaar tot tien tellen. Dat is hun taak tegenwoordig: de andere wang toekeren, beleefd blijven, naar hun casuïstiek luisteren, hun selectieve gewinkel in de literatuur aanhoren en heel kalm blijven terwijl ze de gehele medische wetenschap in het gezicht piesen. Mensen tegen je in het harnas jagen is absoluut niet de bedoeling want als de kids eenmaal hun longontsteking hebben moeten ze wel terugkomen zodat je ze aan een infuus en zuurstof kan leggen.
De 20e eeuw was de eeuw van de ontwikkeling. De 21e eeuw is de eeuw van de ont-ontwikkeling. Wat we in de politiek zien gebeuren, gebeurt ook in de geneeskunde, in de landbouw, in de supermarkt, in de apotheek. Conserveermiddelen, zoetstoffen, vaccinaties, gentechnologie, de anticonceptiepil zijn voorbeeld van moeizaam tot stand gekomen innovaties die nu van tafel worden geveegd door “de bezorgde burger”. Terwijl laagopgeleide de beschaving aan het ont-ontdekken zijn, zijn het voornamelijk hoogopgeleide ouders die van de preventieve gezondheidszorg hun ont-ontwikkelingsproject hebben gemaakt. Zij zijn eigenhandig op hun eigen kinderen aan het uitproberen of het misschien een beter idee is om te genezen dan om te voorkomen. En of je écht nog steeds kinderverlamming krijgen van polio. Of HPV nu wél of geen baarmoederhalskanker veroorzaakt.
Zo’n anti-vaccinatie itempje bij Pauw is pijnlijk. Maar misschien is de schade die achter de schermen plaatsvindt nog wel ernstiger. Wie gaat er nu nog een nieuw vaccin ontwikkelen? Wel bedrijf gaat er nu nog een paar miljard uitgeven aan een middel tegen malaria, tbc of HIV. Je kan dat geld net zo goed in marketing gieten. Je kan het de farmacie niet kwalijk nemen. Ze gaven ons een vaccin tegen HPV, een middel dat ons straks een paar duizenden baarmoederhalskanker-doden wereldwijd gaat besparen, maar een derde van de Nederlanders hield zijn dochters thuis. Want tja, er zouden zomaar levensgevaarlijke chemicaliën in zitten.
De schade zit erin dat het RIVM 2 miljoen besteedt aan praatcursus voor jeugdartsen en niet aan nieuw onderzoek naar bijvoorbeeld fijnstof, of waterkwaliteit, of een bevolkingsonderzoek. Je kunt je voorstellen dat er nieuwe gewassen mogelijk zijn waardoor er minder met gewasbeschermers gesproeid hoeft te worden op de akker, maar dat het het gewoon niet waard is om ze op de markt te brengen vanwege “gevoelens bij de consument”. De schade zit erin dat er nu al fantastische innovaties op de plank blijven liggen, die de angstige, bezorgde, technologie-averse burger schrik aanjaagt. Die burger die zijn instincten en logisch denkvermogen continue overschat, die moet je te vriend houden en niet allerlei griezelige innovaties voorschotelen.
En zo komt er ooit een dag dat we sneller dingen gaan ont-ontdekken dan we ze ontdekken. Dat is een trieste dag.

Heerlijk, die ergernis die ik voelde na het lezen van het interview in NRC met de vrouwen van “Green Happiness”. Het is dé nieuwe (di)eethype die claimt het lichaam te zuiveren en niets minder dan algehele gezondheid en levensgeluk te brengen. Elk onzinboxje krijgt een vinkje: zuivel en eieren zijn de duivel, je lichaam “droogborstelen” is goed voor de spijsvertering, je mond spoelen met kokosolie helpt bij het ontgiften. De hele goegemeente viel over de dames heen die daarop enigszins bedremmeld op hun blog schreven “een beetje moe en een beetje verdrietig” te zijn.
Ik kreeg bijna medelijden met ze. Bijna. Want tien uur na het pruillipjes-blogje twitteren de twee dames de zogenaamde wetenschappelijke onderbouwing van de kokosolie-mondspoeling. Daarvoor refereren ze naar een artikel uit het “Nigerian Medical Journal” waarin Indiase onderzoekers aan 60 tieners de opdracht gaven om dagelijkse oliespoelingen uit te voeren. Paar piepkleine manco’s in het experiment: er was geen controle of de spoelingen daadwerkelijk werden uitgevoerd, en zoja, met welk product, hoeveel, hoe vaak, hoe, en oh ja, een controlegroep ontbrak. De geobserveerde reductie in tandplak en tandvleesontsteking kon net zo goed veroorzaakt zijn door het feit dat mensen nu eenmaal beter voor hun gebit gaan zorgen als ze weten dat een tandarts hun gezondheid gaat controleren.
Over die vermeende toxines die de olie zou wegspoelen al helemaal geen woord. Want dat was, tja, eigenlijk gewoon volledig bij elkaar gefabuleerd.
Nu is er alleen iets heel vervelends aan de hand. Want terwijl ik mij dus zo zat op te winden over dit volstrekt feitenvrije verhaal van die twee Pinterest-vrouwen is het dieet wat ze voorschrijven wel gewoon een goed idee. Veel groente, geen vlees. Artsen en diëtisten proberen hun steeds corpulentere patiënten al decennia te bewegen om meer groente te eten. Deze vrouwen bewerkstelligen dat bijna achteloos, met een aantal vrolijke plaatjes en originele slimme recepten.
Dan nog iets. Want een deel van die 200.000 jonge vrouwen die hen volgt op Facebook is op zoek naar een oplossing voor gezondheidsklachten. Oplossingen die in de reguliere gezondheidszorg ontbreken. U kent het wel: buikpijn, acné, slapeloosheid, telkens terugkerende schimmelinfecties. Één van mijn Facebook vrienden die Green Happiness volgt is huisarts. Wat moet zij al die patiënten vertellen met onverklaarbare maar reële klachten, die échte pijn opleveren en echt ongemak? Dat de wetenschappelijke onderbouwing van Green Happiness flinterdun is? Maar dat we verder helaas ook geen middel in de aanbieding hebben dat standhoudt in een gerandomiseerd gecontroleerd experiment?
Prima, antwoorden die patiënten. Maar ik heb nog steeds buikpijn. En dan, lieve mensen, staan we met een mond vol tanden. Wij hebben geen oplossingen voor vrouwen die vijf urineweginfecties per jaar hebben. Of elke avond hoofdpijn. Green Happiness wel. Of die geven in ieder geval hoop, iets om in te geloven. Een stel bizarre eet- en gedragsregels, een boel rituelen en symboliek, en dat allemaal gedrenkt in een dikke soep van positief denken. Zij beweren dat ze zich elke dag energiek en gelukkig voelen. Ik kan me voorstellen dat als je je wentelt in hun wereld, gelooft wat zij geloven, dat gevoel best besmettelijk kan zijn.
En tot nu toe lijken ze niet zoveel kwaad te doen. Ze adviseren niet om suiker te vervangen voor stroop of honing. Ze adviseren geen acupunctuur bij kanker. En zolang Merel (die in verwachting is) straks niet besluit haar zuigeling ook een veganistisch dieet voor te schotelen en gewoon te vaccineren, is er eigenlijk niet zo bijster veel aan de hand. Ze vullen een gat op, dat wij wetenschappers hebben laten liggen. Dan kunnen wij vanaf de zijlijn met ons vingertje zwaaien “tuttuttut, daar klopt allemaal niets van”, tegelijkertijd hebben we geen enkel alternatief.
En dan nog één kleinigheidje, ik vind het rot om er telkens weer over te beginnen. Ik wil uw zaterdag niet weer verpesten met apocalyptisch geneuzel. Maar er was een dingetje met een opwarmende aarde, iets wat voor een belangrijk deel veroorzaakt wordt door de veeteelt. Die aarde kan wel wat Green Happiness gebruiken. Als Nederland collectief vanaf morgen dat dieet gaat volgen, hebben we tot 2020 geen aanvullende maatregelen nodig om de Parijs-richtlijnen te halen.
Het zou trouwens niet de eerste keer zijn dat een volstrekt onwetenschappelijke geloofsgemeenschap onbedoeld de mensheid een stapje verder helpt. Religieuze Joden en Moslims bleven gespaard tijdens menig epidemie omdat we nu eenmaal geloofden dat we “rein” moesten zijn om te kunnen offeren of te kunnen bidden. Ook nu, anno 2016, mogen we het Hindoeïsme op onze knietjes danken dat één miljard Indiërs geen rundvlees blieven. Religieuze fabels kunnen levens redden.
Gebeurt dat hier ook? Gaat de Westerse wereld uiteindelijk minder vlees eten omdat een stelletje goeroe’s ons massaal doet geloven dat we daarmee ons lichaam kunnen ontgiften? Het zou tenenkrommende onzin zijn. Maar wel onzin die de aarde redt.