Afgelopen maandag heb ik aan mijn collega’s, hier in de VS, geprobeerd uit te leggen waarom ik midden op de dag een persconferentie van twee Nederlandse staatslieden wilde volgen. Dat was niet zo makkelijk. Dat de minister en staatssecretaris van the department of justice aftraden was duidelijk. Dat de Tweede Kamer verkeerd werd ingelicht, kon ik ook nog wel uitleggen. Maar waarom dit gebeurde? Waarom er zo ontstellend geheimzinnig en krampachtig werd gedaan over een oude schikking met een drugscrimineel? Ik moest het antwoord schuldig blijven. Ik heb heel Blendle doorgespit maar ik kon het nergens vinden. Vijftien jaar geleden schikte Teeven met Cees H. We weten dat hij bij die schikking 750.000 gulden betaalde om 4,7 miljoen gulden van zijn vermogen belastingvrij uit Luxemburg naar Nederland te halen. Zogenaamd witwassen dus. Een bijzonder lucratieve deal voor meneer de drugshandelaar, zo lijkt het. Maar het is niet duidelijk of hij naast die 750.000 gulden ook nog wat niet-materiële zaken cadeau moest doen. Informatie over andere criminelen als de Hakkelaar bijvoorbeeld. Daar bestaan nu eenmaal geen bonnetjes van. Het enige dat we weten is dat Opstelten of Teeven of ambtenaren op het ministerie het nodig vonden om hier buitengewoon geheimzinnig over te doen.

Mijn collega’s knikken beleefd maar snappen er niets van. Om hoeveel geld ging die deal dan? Ik reken uit: 4,7 miljoen gulden: iets meer dan twee miljoen euro werd er witgewassen. Een fucking fooi in een proces waar er uitzicht was op honderden miljoenen belastinggeld van andere criminelen. Onbegrijpelijk dat dat de bananenschil voor Teeven en Opstelten was. Maar het resultaat van het liedje is dat twee bewindslieden weg zijn. En het is nou niet dat de kandidaten voor dat soort functies voor het oprapen liggen. Of Nederland baat heeft bij een instabieler bestuur. Ik moet eerlijk zeggen dat ik het vooral jammer vind van Teeven. En dat is niet alleen omdat hij zo’n kundig bestuurder was. Diversiteit in de bestuurskamer is een nogal heet onderwerp en als iemand een beetje diversiteit in de politiek bracht dan was het wel Teeven. Fred was eindelijk een echte ‘Fred’ tussen de Ivo’s, Lodewijken en Diederiken in Den Haag. Dat vrouwen, immigranten, homo’s en gehandicapten ons land besturen, daar zijn we aan gewend geraakt. Dat Ahmed de baas is van Rotterdam, en blonde Jeanine het ministerie van Defensie leidt, dat is gelukkig niet meer zo opvallend. Maar Fred als baas van het Openbaar Ministerie? Als minister van immigratie? Dat was nieuw. Een havo-klant nog wel! Zoon van een bankbiljettencontroleur, de enige die een beetje plat praatte in de regering. Terwijl Ivo uit Wassenaar aan de toog bij Leids studentencorps Minerva stond, deed Teeven zijn studie rechten in de avonduren, naast een baan als rechercheur bij de douane. Het is de vraag hoezeer dat hem heeft tegengezeten. Iedereen weet hoe seksisme eruit ziet, of discriminatie. Maar wat gebeurt er als je als blanke man niet in de juiste kringen hebt verkeerd? In het verkeerde wiegje bent geboren? Tom-Jan Meeus schreef in deze krant dat Teeven niet hoefde op te stappen, maar hoogstpersoonlijk besloot te vertrekken toen duidelijk werd dat hij geen promotie kon maken tot minister. „VVD-ministers van Justitie worden al decennialang gerekruteerd uit de kringen van het Leids studentencorps Minerva.” Ik betwijfel of dat Minerva-lidmaatschap essentieel was, maar het is in ieder geval duidelijk dat Fred in meerdere opzichten niet lid was bij de juiste clubjes. Opstelten hockeyde en roeide, Fred stond op het rugbyveld. Opstelten was na zijn carrière bij Minerva burgemeester, burgemeester, burgemeester, burgemeester, burgemeester, burgemeester, partijvoorzitter en minister. Fred had op boeven gejaagd en zijn pakje vies gemaakt in schikkingen met criminelen.

Op nrc.nl schrijft iemand: „Teevens kostuum staat hem als een apenpak; hors charactère voor een echte staatssecretaris.” Een reaguurder kan dat anoniem spuien, maar in de beschouwingen over dit kabinet komt Freds imago als lomp, rechts en volks vaak openlijk naar voren. Nuttig om de populistische rechterflank af te dekken tegen de PVV, maar onhandig als je minister wilt worden. Ondanks het feit dat na vier jaar Teeven de gevangenissen leger zijn dan ooit, staat hij nog steeds bekend als straatvechter. Zogenaamd geen echte staatsman. Tussen u en mij: dat is een staaltje onversneden discriminatie waar kennelijk niemand zich voor schaamt of zich voor hoeft te verontschuldigen. Het is buitengewoon jammer dat Teeven weg moest. Hij was een zegen voor de diversiteit van het openbaar bestuur.