Iedereen doet maar alsof een autodeel-service zo nieuw is. Maar het is meer dan een eeuw oud. Zolang de auto bestaat, rijden chauffeurs rond om passagiers tegen betaling mee te laten rijden. Het is doodeenvoudig: je belt met een telefoniste of je loopt naar een speciale parkeerplaats waar de autodeelservice gewoon op je staat te wachten en in een mum van tijd arriveer je op je bestemming.

Althans, in theorie. Als je in Amsterdam woont ligt de praktijk anders. In praktijk behoort de taxistandplaats van Amsterdam Centraal Station al jaren tot één van de meest lugubere stukjes van Nederland. Niks geen happy sharing. Die paar keer dat ik zo dom was om er een taxi te nemen voelde ik me er onveilig en opgejaagd, een last voor de chauffeur, zeker als ik “maar” voor twintig euro naar de Baarsjes wil. Zelden kom je er een vrouwelijke chaufeur tegen, dat is veelzeggend. Het risico dat het uit de hand loopt is dusdanig groot dat er permanent handhavers in gele hesje nodig zijn om het schorriemorrie een beetje in toom te houden. Als ik met het nachtnet aankom op Amsterdam Centraal, fiets ik nog liever langs de hoerenlopers en de Saban B.’s door de Spuistraat, dan dat ik bij zo’n pisventje in zijn Mercedes stap. Ik voel medelijden met de toeristen die na aankomst onwetend de taxi-jungle inlopen. En schaamte voor deze slechte eerste indruk van ons mooie land. Het is helemaal triest voor de oudere goedbedoelende chauffeurs, die je regelmatig verzuurd achter het stuur aantreft, chagrijnig om de complete teloorgang van het imago van hun vak.

Zo zie je maar, de ene markt is geschikter om te liberaliseren dan de andere. Het openstellen van het Openbaar Vervoer in de rest van Nederland is een groot succes: de waardering werd hoger voor dezelfde prijs. Tegelijkertijd leidde de privatisering van de taximarkt alleen maar tot hogere prijzen en een dieptepunt in het serviceniveau. Ondanks legio regeltjes, vergunningen en administratie-eisen werd het taxirijden nooit populair onder de gezapige service-gerichte goeierd, maar bleek het vooral een hobby van snelle, grove, ritselende mannetjes. In theorie kan de klant bij een slechte ervaring het  taxi-nummer kunnen noteren om te klagen. In praktijk komt er niets van terecht. De ironie is dat het OV in Amsterdam wél nog stevig in de klauwen van het GVB blijft. Dat Amsterdamse OV zou namelijk veel te ingewikkeld zijn voor marktpartijen. Dat u het weet.

Pas na tien jaar liberalisering van de taximarkt is er nu eindelijk een partij op de markt die het anders doet. De Amerikaanse taxidienst Über bestormde Nederland, smeet met promotiecodes en gratis krediet. En ik moet zeggen: ik was onder de indruk. Het was de meest luxueuze auto waar ik ooit in had gezeten, de chauffeur hield de deur voor me open en gaf me de indruk er trots op te zijn goede service te verlenen. De rit werd automatisch op mijn credit card gezet. Een verademing!

Het feestje lijkt van korte duur. De luxueuze wagens zijn alleen nog maar voor een meerprijs te verkrijgen. De tarieven pieken op vrijdagavond en zaterdagavond, precies wanneer je een taxi nodig hebt. En voor de goedkopere Über-versie (BLACK)zijn weer precies dezelfde typetjes gaan rijden als bij de standplaatsen te vinden zijn, alleen dan zonder taxiteken op hun dak.

Er zit wel potentie in. Toch lijkt Uber zijn chauffeurs beter in toom te kunnen houden dan TCA, gemeente en handhavers bij elkaar. Chauffeurs die een aantal keer een ritje weigeren worden eruit geknikkerd. Verder kan de klant achteraf online de chauffeur een rating geven. Geen Übergoede-service gekregen? Dan mag de chauffeur ook niet meer voor de dienst rijden. Al kan je je geklaag beter bewaren tot achteraf. De chauffeur krijgt namelijk ook de kans om jou chauffeur-vriendelijkheid te raten.

Het is maar de vraag of Über de ontspoorde taximarkt ooit weer in toom krijgt. De taxistandplaatsen blijven een fortuin opleveren, dankzij onwetende toeristen. Misschien is het een beter idee om de marktregulering van Openbaar Vervoer en de taximarkt in Amsterdam om te draaien. We stellen de tramrails en busbanen open voor Connexxion, Veolia en Syntus. En de taxichauffeurs op de standplaatsen nationaliseren we. Inclusief uurtarief, vakantiegeld en cao. Dan dirigeer je al die ontslagen trambestuurders en buschauffeurs met té korte dassen de taxi in, om gezellig met de toerist te keuvelen over voetbal, het weer en het Rijksmuseum. En wie echt heel graag met een Lexus wil, mag alsnog een Über bestellen.