Zo leuk lijkt het me niet om bij de gemeente te werken. Elk rotklusje in dit land krijg je op je bord. Sinds 2004 moeten de gemeentes bijvoorbeeld de bijstand organiseren. Dat is het meest bekritiseerde, meest omstreden, meest ‘bedebatteerde stukje’ beleid in Nederland. Telkens verzinnen ze weer iets nieuws: bijstandsontvangers moeten zich netjes kleden, bijstandsontvangers moeten in de kassen werken, bijstandsontvangers moeten sneeuw schuiven. In de Tweede Kamer weten ze wel raad met de bijstandsontvanger.

Maar wie moeten het allemaal uitvoeren? Juist, de gemeente. Met minimale inspraak.

Ander shitklusje: de WMO, de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Weet je wat dat is? Dat is de overheid die douchegrepen vergoedt, of een douchestoel, of een wc-verhoging. Dat is de overheid die bij mensen trapliften komt installeren. Dat is de overheid bij wie je je bonnetjes voor verhuiskosten en vervoerkosten kunt declareren. Die een huishoudster laat komen om te stofzuigen. Dat is de overheid die er in 2009 voor zorgde dat Nederland werd overspoeld door 220.000 ouderen op scootmobielen (waarvan drie kwart was gefinancierd door de belastingbetaler).

Kortom, een regeling die voornamelijk gebruikt wordt voor alle ongemakken van het ouder worden. Let wel, Nederlandse ouderen zijn de rijkste ouderen van de hele Westerse wereld. Maar als je hoort hoeveel er uit de WMO-wet wordt vergoed, ga je een stuk minder negatief tegen dat idee van de participatiemaatschappij aan kijken.

De gemeentes zelf trouwens ook. Bijna overal werd een eigen bijdrage ingevoerd. De tijd dat er rücksichtsloos met scootmobielen wordt gesmeten, lijkt voorbij. Nu is er een nieuwe WMO-wet in de maak. Al het ‘maatwerk’ dat de gemeente moet leveren, wordt erin vastgelegd. Maar de gemeenten zelf krijgen er weinig over te zeggen.

Een ander rotklusje: de AWBZ, die wordt vanaf 2015 voor een belangrijk deel ondergebracht in de WMO bij de gemeenten. Let wel, de AWBZ was ooit een volksverzekering, bedoeld voor onverzekerbare gevallen. Dus als het noodlot toesloeg en je raakte verlamd bij een ongeluk, of je moest voor tientallen jaren in een psychiatrische inrichting verblijven, dan hoefde je alleen maar te dealen met de menselijke catastrofe. De financiële catastrofe werd vergoed vanuit de AWBZ.

Maar de AWBZ werd een verzekering voor alles. Bijna 30 procent van de 80-plussers in Nederland kreeg huishoudelijke hulp uit de AWBZ. 750.000 Nederlanders ontvingen in 2012 een vergoeding uit de AWBZ. 750.000 onverzekerbare catastrofes per jaar. De regeling verdubbelde in de afgelopen tien jaar.

Vorig jaar werd er al een aanzienlijke eigen bijdrage ingevoerd, maar er moeten nog veel meer mensen uit de schoot van de staat worden gekieperd.

Dat is niet zo makkelijk: je maakt je in Den Haag niet populair als je verder bezuinigt op ouderen en gehandicapten. Dus wat doe je met zo’n giftige regeling? Die werp je met een grote zwaai over de schutting, naar de gemeente, met de opdracht om verder te bezuinigen. 400 Kleine regelingen blijven er straks over. Geen politicus zal zijn vingers er meer aan hoeven branden. Je moet wel een heel ijverige journalist zijn om er vervolgens nog onderzoek naar te doen.

En zo worden de gemeenten steeds meer het afvoerputje voor uit hun voegen gebarsten Haagse regelingen. Jeugdzorg bijvoorbeeld: in tien jaar met 50 procent gegroeid en vanaf 2015 bij de gemeentes ondergebracht met het verzoek te bezuinigen. Ver weg van de camera’s. Ver weg van de parlementaire verslaggeving. Weer een delicate kwestie effectief versnipperd en onschadelijk gemaakt.

En dan hebben we het nog niet gehad over de grote grap van de bijstand. De gemeentes bezuinigde jarenlang door jeugdige bijstandsontvangers naar een ander soort uitkering te dirigeren, de Wajong, een regeling die uit de rijksportemonnee werd betaald. Dankzij de gemeenten had Nederland vorig jaar plotseling 230.000 jonge arbeidsgehandicapten. De oplossing van staatssecretaris Klijnsma? Juist: de Wajongers worden herkeurd en de verwachting is dat velen weer het stempeltje ‘bijstandontvanger’ krijgen. Terug op het bordje van de gemeente. Met het vriendelijke verzoek om te bezuinigen volgens Haagse richtlijn.

Waar gaan we eigenlijk voor stemmen op 19 maart? Het zal gaan over de OZB, over groenvoorziening, over het lokale cultuuraanbod. De hobby’s van de gemeenten. Maar de belangrijkste taken, de rotklusjes uit Den Haag, daar heeft u niets mee te maken. U kunt alleen maar hopen dat de financiële schade in uw stad beperkt blijft.