December evaluatiemaand. December als aftiteling. December als één lange nabespreking. Je kunt er cynisch over doen, maar ik vind terugkijken een mooie traditie, inclusief de lijstjes en de verkiezingen voor huppeldepup van het jaar.

Bij gebrek aan religie moet je als volk nu eenmaal andere gelegenheden aangrijpen om iets aan gezamenlijke bezinning te doen. Dit is één manier.

Alsof het 1213 is in plaats van 2013 heeft de redactie van Time Magazine de paus uitgeroepen tot ‘man van het jaar’.

Toch is dat een begrijpelijke keus. Jarenlang stonden mijn timelines vol met adviezen over hoe je je precies uit de kerk kon uitschrijven. Maar de afgelopen maanden leek iedereen, katholiek of niet, verrukt over deze nieuwe man aan het roer.

De paus deed een aantal hele populaire uitspraken. Zo moesten we meer doen aan de bestrijding van ongelijkheid, moesten we ons over de armen ontfermen, moesten we welvaart beter verdelen, moesten we harder strijden tegen geweld en moesten we minder ophangen aan economische groei. Van Bas Heijne tot Ilja Leonard Pfeijffer, in villaparkje Europa-West kreeg deze SP-paus de handjes op elkaar. Het werd weer een stukje cooler om katholiek te zijn.

Nu was het voor paus Franciscus ook niet zo heel moeilijk om het beter te doen dan zijn voorgangers. Terwijl het ene na het andere kindermisbruik aan het licht kwam, leek het hoogste kantoor van de kerk zich voornamelijk bezig te houden met de verspreiding van nogal nare boodschappen over condooms, echtscheidingen, homoseks en abortussen.

Paus Franciscus schuift dat nu soepeltjes terzijde. Hij legt de nadruk op de meer aansprekende boodschap van de kerk. U weet wel, die van barmhartigheid, vergiffenis, van steun voor de armen, van warmte en welkom en erbij horen.

Verder is deze paus een uitblinker in allerhande onderdanige goeddoenerigheid. Hij werpt zich te pas en te onpas ter aarde om te bidden of om iemands voeten te kussen. Hij omhelst de mismaakten en het heerlijke gerucht gaat dat hij ’s nachts heimelijk aalmoezen uitdeelt.

Jammer dat de kerk een beetje moet oppassen met de beeldvorming, anders had hij zeker ook een stel weeskinderen doodgeknuffeld.

Deze nieuwe feelgood paus komt op een goed moment. Mandela is dood en het gewicht van de bewondering van de wereld lijkt wat veel voor de fragiele schoudertjes van Malala. We hunkeren naar nieuw bewijs dat de wereld toch niet zo kapot en verschrikkelijk is als zovelen lijken te denken. We willen ons meer dan ooit verkneukelen bij Dumpert-filmpjes over vaders die protheses knutselen voor hun gehandicapte zonen; bij foto’s van Obama die de schoonmaker high-fives geeft; bij een nieuwsitem over scholieren die opkomen voor een gepeste medeleerling.

Franciscus heeft het in zich om na Mandela de volgende beroepsgoeierd te worden.

Ondertussen zit er ook best veel onzin in de opvattingen van de paus. Neem alleen al zijn opmerkingen over armoede: als er één millenniumdoel ruimschoots werd behaald, is het wel armoedereductie. Dat kwam niet door de welvaartsverdeling die de paus graag ziet, maar door de economische voorspoed in Zuidoost-Azië – diezelfde economische voorspoed die de paus zo verafschuwt.

Het katholieke Afrika blijft trouwens ernstig achter in die welvaartsontwikkeling. En het is misschien een beetje flauw om dit te noemen net nu paus Franciscus zo lekker bezig is met het vermijden van moeilijke onderwerpen, maar de aidsepidemie is daar zeker één oorzaak van. Met zijn rampzalige geheelonthoudingscampagne heeft de katholieke kerk niet bepaald bijgedragen aan het terugbrengen van de armoede. Zoiets knuffel je nu eenmaal niet weg. Maar dat terzijde.

Ik vermoed dat deze paus best wel eens een nieuwe trend kan zetten. Hij is immers een lichtend pr-voorbeeld. Met de bakken aan cynisme in de wereld, gecombineerd met de filmpjescultuur op internet, valt er met kleine gebaren veel te bereiken bij het grote publiek. Ik zie voor me: bankiers die kerstpakketten langs brengen bij woekerhypotheekhouders. De veel te veel verdienende voorzitter van de woningcorporatie die hoogstpersoonlijk de dakgoot komt repareren bij lekkage. Een NS-bestuurder die in zijn auto met chauffeur een aantal gestrande Fyra-reizigers meeneemt. Gewoon een beetje onderdanigheid, voeten kussen. Het hoeft niet écht zoden aan de dijk te zetten – als het maar goed wordt vastgelegd en de aandacht een tijdje afleidt van de werkelijke problemen. Er valt een wereld te winnen.