Ik sta op het keurig gemaaide grasveld van Columbia University. De universiteitsgebouwen hier in New York lijken wel Griekse tempels, bombastisch, grotesk, met pilaren die tot de hemel rijken. Hier gooien jaarlijks 12.000 studenten een baret in de lucht. Hun masterdiploma kost ze ongeveer 200.000 euro aan collegegeld. Twintig keer zoveel als mijn eigen Delftse diploma, maar waarschijnlijk niet eens twee keer zo waardevol. Ik ben dolblij dat ik hier niet heb gestudeerd.

‘s Avonds lees ik online dat het kabinet misschien de basisbeurs wil afschaffen. Het gerucht heeft onmiddellijk academische gejammer tot gevolg. EenVandaag vindt zelfs een studentenvakbondsleider bereid om het afschaffen van deze beurs “de doodsteek” voor het hoger onderwijs te noemen. Jawel, de doodsteek. Want zonder uitkering zijn veel minder mensen bereid om te studeren. Zelfs niet als ze het geld kunnen lenen van de staat tegen uitzonderlijk lage rente en de garantie krijgen dat ze niets hoeven terug te betalen mochten ze ondanks hun studie werkeloos blijven.

Het blijft vreemd: terwijl ze zich op Columbia University financieel ten gronde richten voor een diploma, moeten we in Nederland de studenten aan hun haren naar de universiteit trekken. Geld toegeven en vooral niet teveel aan motivatie, inzet, haast of collegegeld terugvragen. In Nederland ga je alleen maar niet studeren als je dat echt nadrukkelijk niet wilt of als het je aan de pure hersencapaciteit ontbreekt (en dan is er meestal ook nog wel een mouw aan te passen).

Onze kenniseconomie houdt in dat we onze collegezalen volledig volproppen met mensen die zo weinig interesse hebben in een opleiding dat ze alleen met een financieel lokmiddel tot studie bereid zijn. En dan nog kijken we verbaasd op als we het volgende gat in de kwaliteit van onze diploma’s moeten dichten. Terwijl de studenten op Columbia University bedelen om extra feedback, nota bene zelf extra studie-avonden organiseren, vragen mijn studenten in Nederland regelmatig of dit practicum echt alweer tot vier uur moet duren?

Amerika is misschien wat duur. Maar ik had heel graag iets meer betaald voor een opleiding.